Innovatielab burenconflicten – de buurtvredevoorziening

De Gemeente Den Haag en HiiL onderzochten in 2020 wat voor inwoners de meest voorkomende conflicten zijn die vrede en recht nodig hebben. Burenruzies springen eruit. Ze komen veel voor en worden relatief vaak niet opgelost. Dit was reden voor de Gemeente Den Haag om HiiL te vragen belanghebbenden bij elkaar te brengen om samen met hen een oplossing te bedenken voor de grote hoeveelheid burenconflicten in de stad.

Het innovatielab burenconflicten

Burengeschillen behoren tot de top 20 van soorten geschillen die het vaakst voorkomen en de grootste impact op mensen hebben. Om nieuwe antwoorden te ontwikkelen op de burenconflicten die zich jaarlijks in Den Haag voordoen, kwamen experts bij elkaar in een innovatielab. Experts werkzaam bij o.a. Buurtbemiddeling, de Rechtbank, Advocatuur, Gemeente, HiiL, IDLO, Universiteit (Utrecht en Leiden), CCV, VNG, Raad voor de Rechtsbijstand en Juridisch Loket. 

In drie ontwerpsessies ontwikkelden zij een voorziening, de buurtvredevoorziening, voor burenconflicten die bestaande initiatieven versterkt en opwaardeert tot een aanpak die inwoners van Den Haag beter in staat stelt om als buren samen te leven. We volgden een werkwijze die internationaal ook wel people-centred justice wordt genoemd – een werkwijze die begint bij de problemen zoals mensen die ervaren en eindigt bij de vraag of de uitkomst voor hen nou ook echt werkt

De basis voor het werk van de buurtvredevoorziening is de route die de overlast ervarende burger (en de overlastgever) stap voor stap kunnen doorlopen richting een oplossing. Om deze behandelroute van begin tot eind goed te kunnen vormgeven heeft de buurtvredevooziening de volgende kernelementen:

1) Preventie
hierbij ligt de nadruk op sociale cohesie in buurgemeenschappen en de afspraken die in het kader daarvan kunnen worden gemaakt.

2) Oplossing
voor burengeschillen ontworpen we een hoofdroute met zijtakken, steeds gebaseerd op de al bestaande voorzieningen, zorgend dat die vanuit de burger gezien naadloos op elkaar gaan aansluiten en door deling van kennis en ervaring nog effectiever kunnen worden.

3) Nazorg
waarbij gemonitord wordt of de ‘buurtvrede’ daadwerkelijk is hersteld.

De Gemeente en HiiL werken samen met de deelnemende organisaties aan het innovatielab om tot een bredere aanpak van innovatie in de sector te komen. Rechters en juristen willen meer maatschappelijk bijdragen, in de rechtspraktijk vindt al veel innovatie plaats en ook de wetenschap kan veel bijdragen. Dit alles is in Den Haag ruim vertegenwoordigd en dat biedt kansen om de Haagse economie te versterken en het conflictoplossend vermogen van de samenleving te vergroten. Om de uitkomsten van het innovatielab, vertaald naar het plan van de buurtvredevoorziening,  verder te brengen wordt  met verschillende belanghebbenden gesproken over de mogelijkheden voor implementatie, de benodigde aanloopinvesteringen en verdere afstemming binnen de rechtspleging.

De buurtvredevoorziening wordt toegelicht in het rapport dat hierboven is te downloaden. Tevens is een korte versie (samenvatting) beschikbaar.  

Photo: kristof lauwers / Shutterstock.com